Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΚΟΣΜΟΣ
Της Ιωάννας Η. Μάστορα
Διδάκτορος Πανεπιστημίου Αθηνών, Συγγραφέα
Το άνοιγμα των συνόρων και η ασύδοτη διέλευση μεταναστών στα ελληνικά εδάφη μετέτρεψε την Ελλάδα σε Κέντρο διερχομένων και ξέφραγο αμπέλι. Ο κόσμος φοβάται όχι μόνον στο «κλεινόν άστυ», αλλά και στην επαρχία εκεί δηλαδή που κοιμόταν με ανοικτές πόρτες κι απασχολούνταν απερίσπαστος σε αγροτικές ενασχολήσεις. Κυριαρχεί ο φόβος και ο τρόμος. Ούτε λόγος για ξένοιαστο παιχνίδι των παιδιών στην αλάνα χωρίς στενή επιτήρηση από τους γονείς. Η ανασφάλεια μετατρέπεται συχνά σε αγχώδη νεύρωση καθώς το ερέθισμα δεν είναι πάντοτε υπαρκτό αλλά επικείμενο, οπουδήποτε κι οποιαδήποτε στιγμή χωρίς προειδοποίηση.
Εκτός από τη βία, λεκτική και σωματική υπάρχει κι έξαρση της επιθετικότητας, η οποία δεν είναι μετρήσιμη καθώς δεν εκφράζεται με ανθρώπινη δράση, αλλά ως πρόθεση. Μια σκοτεινή σκέψη, μια επιθετική ματιά δεν αξιολογείται, καταστρέφει όμως την πολιτισμική ροή, την ψυχική μας ανάταση, την κοινωνική μας ελευθερία.
Οι κυριότερες αιτίες είναι η κρίση των αξιών που παραδοσιακά στήριζαν, τροφοδοτούσαν κι ανέπτυσσαν το συνεκτικό Ελληνικό ιστό, η κοινωνική διάσπαση, η δράση στην ανωνυμία, η καταπιεσμένη οργή από την οικονομική κρίση, την ανέχεια, την πείνα που ακολουθεί την ανεργία, η θεωρία των ορμών και των ενστίκτων, η τάση αυτοδικίας, το ανεξέλεγκτο κύμα μεταναστών χωρίς μελετημένη υγιή απορρόφηση στο σώμα της Ελληνικής κοινωνίας. Η θεωρία της πολυδιάστατης αιτιολόγησης επιχειρεί να επισημάνει περισσότερους παράγοντες όπως είναι ο ρόλος των ΜΜΕ, το κοινωνικοπολιτικό σύστημα αξιών, η απομόνωση του ατόμου από την κοινότητα ενότητας και ειρήνης. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε τον άκρατο πολιτικό και πολιτιστικό φιλελευθερισμό και τον ιδεολογικό πλουραλισμό της σοφιστείας κι όχι της ειλικρινούς δημοκρατίας των λόγων και των πράξεων. Διαχρονικά επίκαιρος ο Ισοκράτης «Η δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι καταχράστηκε το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν: την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία».
Οι πολιτικοί ηγέτες κατά τη ρήση του Ηρακλείτου - «Φάτις αυτοίσι μαρτυρεί παρεόντας απείναι»- είναι παρόντες, αλλά ουσιαστικά απόντες. Ενώ είναι παρόντες στον κόσμο όσον αφορά στις σωματικές και διανοητικές ικανότητες τους, είναι απόντες στο «λόγο», κάνουν δηλαδή αποσπασματική θεώρηση κι αξιολόγηση των πραγμάτων. Οι αρμόδιοι φορείς αντί να μας ενημερώνουν κι ανάλογα να μας προετοιμάζουν για τρόπους και μεθόδους ασφάλειας επιδίδονται σε έναν καταιγισμό τρομολαγνείας. Σπέρνουν τον πανικό εξάροντας με αυτό τον τρόπο την ξενοφοβία και τον ρατσισμό με μια θριαμβευτική διαπίστωση «εκείνοι το έπραξαν». Υπάρχει έστω κι ένας Έλληνας που να πιστεύει ότι προάγουν το εθνικό συμφέρον ανάλογες συζητήσεις;
Έγκλημα και τιμωρία
Τα κατασταλτικά μέτρα δεν είναι επαρκή εφόσον έχουν ως μοναδικό αντικειμενικό σκοπό τον έλεγχο, την καταγραφή και την παραδειγματική τιμωρία των παρεκκλίσεων. Ο «Ιαβέρης», η σύγχρονη αστυνομική εξουσία- ακόμη κι αν με συνέπεια κι αποτελεσματικότητα εκτελεί το καθήκον της- μπορεί να καταστείλει και όχι να προλάβει την εγκληματική έξαρση των «αθλίων». Η δράση προκαλεί πάντοτε αντίδραση ως φυσικό νόμο. Η παρέμβαση πρέπει να είναι ευέλικτη και κριτική, ενώ παράλληλα εποικοδομητική. Δεν πρέπει να ασχολείται μόνο με την καταστολή κι επανόρθωση των καταχρήσεων. Οι λύσεις που προτείνονται αφορούν κυρίως σε κατασταλτικά μέτρα, πρέπει όμως να καθιερώσουμε ως κοινωνία αποτελεσματικές πολιτικές μακράς πνοής και μέτρα πρόληψης για την ασφάλεια των πολιτών. Επιπλέον να στηρίξουμε τους νέους-από όπου κι αν προέρχονται αυτοί- να αποφύγουν το σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης τη στιγμή που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.
