Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012

ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΟΝΕΙΡΑ ΑΠΟ ΧΑΛΥΒΑ»
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΣΤΟΡΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΚΕΨΗ, 2007
ΣΕΛΙΔΕΣ : 141

Ήδη κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία το μυθιστόρημα της Ιωάννας Μάστορα «Όνειρα από Χάλυβα», (Εκδόσεις Σύγχρονη Σκέψη), το οποίο προλογίζει ο Βασίλης Βασιλικός. Στον πρόλογό του ο Βασίλης Βασιλικός αναφέρει: «Την αρετή μας διδάσκει το καλογράφημα της κυρίας Ιωάννας Μάστορα. Μέσα από την ταλαιπωρημένη ζωή του κεντρικού της ήρωα, παρακολουθούμε τις περιπέτειες της χώρας μας στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα. Πόλεμος, εμφύλιος μετανάστευση, δικτατορία, μεταπολίτευση, Αλλαγή-τίποτε δεν κάμπτει τον φιλήσυχο, ειρηνικό πολίτη πρωταγωνιστή της, για να προδώσει τις αρχές της».

Όλοι οι χαρακτήρες του λογοτεχνικού έργου είναι διαχρονικά πορτρέτα ανδρών και γυναικών της Ελληνικής πραγματικότητας μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Διαβάζοντας το μυθιστόρημα «Όνειρα από Χάλυβα», αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι το ποιοι είμαστε, καθώς δεν μπορούμε παρά να έρθουμε αντιμέτωποι με την πράξη της ανάγνωσης. Επειδή οι περισσότεροι από εμάς φέρουμε συγκεκριμένες προσδοκίες, μια αλλαγή γίνεται μέσα μας με το μυθιστόρημα, όπου νομίζουμε να συναντάμε -αν όχι τους φίλους και τους εαυτούς μας - τότε μια γνώριμη κοινωνική πραγματικότητα, είτε σύγχρονη είτε ιστορική, επί του προκειμένου την Ελληνική πραγματικότητα μετά τον εμφύλιο. Στο μυθιστόρημα μπορούμε να ανακαλύψουμε δεσμούς με την υπαρξιακή επεξήγηση του περιεχομένου. Είναι φανερό ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη φιλοσοφία του υπαρξισμού για να αναλύσουμε τον κύριο χαρακτήρα του έργου, με τη θέση ότι οι άνθρωποι ως ανεξάρτητα όντα δημιουργούν το νόημα και την ουσία της ζωής τους ως πρόσωπα, με αυτόν τον τρόπο γίνονται οι επιλογές στη ζωή. Σύμφωνα με τον υπαρξισμό κάθε άτομο είναι πλήρως ελεύθερο και, για αυτό αποκλειστικά υπεύθυνο. Έγκειται στον άνθρωπο να δημιουργήσει ένα ήθος προσωπικής ευθύνης έξω από κάθε κατεστημένο σύστημα πεποιθήσεων. Αυτή η προσωπική έκφραση της ύπαρξης είναι ο μόνος δρόμος για να ανυψωθούμε πάνω από την παράλογη έκφραση της ζωής, τα δεινά, το θάνατο και το τέλμα της ατομικότητας.

Σε όλο το βιβλίο, σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της ζωής του κεντρικού ήρωα, όπως και των παράλληλων ιστοριών των άλλων προσώπων, γίνεται άμεση η πολιτική διάθεση της συγγραφέως να περιγράψει τα κακώς κείμενα της πολιτικής ζωής και να τα κρίνει με αμείλικτο τρόπο, να τα καταδικάσει. Επικαλείται, σχετικώς, και αποσπάσματα λεχθέντων από σοφούς της ελληνικής αρχαιότητας για την πολιτική, για τους πολιτικούς, για τα κοινωνικά συμπτώματα και φαινόμενα. Αφεύκτως εδώ, τα κεφάλαια αυτά του βιβλίου, το ύφος γραφής παίρνει χρώμα δημοσιογραφικό, καταγγελτικό, ελεγκτικά καταδικαστικό. Έντονα προβληματισμένη, η συγγραφέας έχει πολλά μέσα της και θέλει να τα βγάλει. Να τα εξωτερικεύσει, να εκφραστεί ανοιχτά. Να αναδείξει το κακό, το απαράδεκτο, την επικράτηση της απαξίας. Να σημάνει προσκλητήριο, να σημάνει συναγερμό καλώντας τον αναγνώστη-πολίτη να αφυπνισθεί, να εγερθεί, να αντιμετωπίσει ενεργά τη διαμορφούμενη θλιβερή κατάσταση στην πολιτική διοίκηση και στην κοινωνία. Και να τον κάνει να προχωρήσει σε μια αναγέννηση. Ίσως αυτό το κοινωνικό όνειρο να είναι πράγματι από χάλυβα. Η τήξη του και η κάθαρσή του είναι το ζητούμενο.